چغندر

چُغُندَر سبزه‌ای است خوردنی. که ریشه آن کلفت و گوشتی است و پخته آن از اغذیه لذیذ و شیرین است و برگ چغندر و خود آن را در آشها و بورانی‌ها داخل می‌کنند و نیز چغندر را در تغذیه حیوانات بکار می‌برند و از نوعی از آن قند و الکل می‌سازند. سبزیی است خوردنی با ریشه بزرگ. گیاهی دوساله که در سال اول برگهای گسترده دارد و ریشه آن اندوخته قندی می‌سازد و در سال دوم ساقه گلدار آن تشکیل یافته اندوخته را بمصرف می‌رساند.

[ساکارز] در برگهای بزرگ چغندر در هنگام روز در برابر نور ساخته می‌شود و شب به ریشه رفته در آنجا ذخیره می‌شود و طبقات متوالی ریشه ضخیم می‌گردد. رنگ ریشه‌های چغندر ممکن است زرد یا سفید یا سرخ تیره باشد.نام گیاهی که بیخ و ریشه آن که در زیرزمین رشد می‌کند انواع گوناگون ریز و درشت و کم شیرینی و پرشیرینی دارد و نوع معروف آن چغندر قند است که در کارخانه‌ها بمصرف تهیه قند می‌رسد و تفاله یا ملاس این نوع چغندر را در تغذیه حیوانات مصرف می‌کنند یا بجای کود در پاره‌ای از کشاورزیها بکار می‌برند و گونه دیگرش چغندر معمولی است که از پخته آن روستائیان و بعضی اهالی شهرستانها تغذیه می‌کنند و خام آن را نیز بمصرف تغذیه حیوانات علفخوار می‌رسانند.

ریشه چغندر، پیازی است. رنگ ریشه چغندر ممکن است زرد، سرخ و سفید باشد. ریشه چغندر به صورت خام قابل استفاده و مصرف است و اغلب آن را پخته مصرف می کنند که همه به نام لبو آن را می شناسند.

ریشه کلفت چغندر، مواد غذایی و به خصوص ساکاروز (شکر) را در خود ذخیره می کند. برگ های چغندر هنگام روز در مقابل نور آفتاب، ساکاروز می سازند و شب ها آن را به ریشه ها می دهند. مقدار ساکارز در هر منطقه متفاوت است.

برای اولین بار، چغندر در مدیترانه و جنوب غربی آسیا دیده شد. چغندر به عنوان غذا از 2000 سال قبل شناخته شده بود.

رومی ها و یونانی ها از این سبزی به عنوان غذا استفاده می کردند. یونانی ها برای خنک شدن خونشان، چغندر مصرف می کردند.