پیاز از قدیمی‌ترین سبزیها و صیفی‌جات خوراکی در دنیا و ایران است که خاستگاه آن در ایران و افغانستان ذکر کرده‌اند. این محصول سه هزار سال قبل از میلاد مسیح در مصر کشت می‌شده‌است و بر اساس برخی اسناد کارگرانی که در ساختن اهرام مصر فعالیت می‌کرده‌اند از پیاز به عنوان غذای اصلی استفاده می‌کردند. پیاز به خانواده آلیاسه (Alliaceae) متعلق است و گیاهی است دو ساله با رشد بوته‌ای ضعیف، برگهای استوانه‌ای شکل توخالی که در سال اول با توجه به طول روز مورد نیاز خود تشکیل سوخ یا پیاز (Bulb) داده و در سال دوم با کشت سوخها و پس از ظهور ساقه (های) گل دهنده و چترها تولید بذر می‌نماید. مهم‌ترین فاکتورهای محیطی مؤثر در تشکیل سوخ درجه حرارت و طول روز است و بر این اساس رقمهای پیاز به سه گروه شامل ارقام روز بلند، روز متوسط و روز کوتاه تقسیم‌بندی می‌شوند. اهمیت این موضوع در تعیین زمان مناسب کاشت است به طور مثال برای کاشت ارقام روز بلند مانند پیاز قرمز قرمز ایلخچی به طور معمول فروردین ماه اقدام به کاشت می‌شود.

ادامه ی مطلب →

پنبه (به فارسی شرقی: پخته)(به عربی قُطُن که کاتُن انگلیسی از همان است) یک نوع محصول کشاورزی‌است که از الیاف پوشانندهٔ دانهٔ گیاه پنبه (با نام علمی Gossypium) به دست می‌آید. پنبه تشکیل‌شده از الیافی نرم و پف‌دار است که درون کپسولی به دور تخم‌های گیاه پنبه می‌روید. این الیاف از سلولز تشکیل شده‌اند و به دلیل ویژگی پوشانندگی، می‌توانند تخم‌های گیاه را با خود به مناطق دور ببرند و به گسترش گیاه کمک کنند.

گیاه پنبه بومی مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری سراسر جهان شامل قاره آمریکا، آفریقا، و هند است. بیشترین تنوع پنبه‌های وحشی نخست در مکزیک، و سپس در استرالیا و آفریقا یافت می‌شود. پنبه توسط ساکنان هر دو بر قدیم و بر جدید اهلی شد. بخش‌هایی از الیاف پنبه در کاوش‌های باستان‌شناسانه مربوط به ۵۰۰۰ پیش از میلاد در مکزیک و تمدن دره سند (پاکستان امروزی) پیدا شده‌اند.

ادامه ی مطلب →

توت‌فرنگی (نام‌های دیگر: چیلک، چلیک یا چیالک جنگلی، چَلَم و شالکَه) گیاهی نهان‌دانه از تیرهٔ گل سرخ است. رشد این گیاه علفی پایا در آب و هوای معتدل گرم و در بستر غنی از گیاخاک و خاک اسیدی بسیار خوب است. گل‌های توت‌فرنگی نسبت به سرما به شدت حساس هستند ولی عطر و طعم نهنج (قسمت خوراکی گیاه) با انجماد از بین نمی‌رود.

توت فرنگی به‌دلیل دارا بودن فیتو کمیکال، اثرات مثبت بسیاری بر روی مغز می‌گذارد و می‌تواند اثرات نامطلوب پیری بر مغز را کاهش دهد .

توت‌فرنگی میوه‌ای نسبتاً جدید است که تا ۲۵۰-۳۰۰ سال قبل به این شکل امروزی وجود نداشت و بیشتر موارد استفاده دارویی داشته است. در قرن چهاردهم در فرانسه توت فرنگی‌های وحشی از جنگل به زمین زراعتی منتقل شد و از آن به عنوان یک گیاه اهلی استفاده گردید. در جنگلهای شمال ایران توت فرنگی وحشی به طور فراوان یافت می‌شود. به‌نظر می‌رسد که اولین رقم اصلاح شده در زمان صدارت اتابک اعظم از فرانسه به ایران آمد و به نام اتابکی خوانده شد.

ادامه ی مطلب →

چُغُندَر سبزه‌ای است خوردنی. که ریشه آن کلفت و گوشتی است و پخته آن از اغذیه لذیذ و شیرین است و برگ چغندر و خود آن را در آشها و بورانی‌ها داخل می‌کنند و نیز چغندر را در تغذیه حیوانات بکار می‌برند و از نوعی از آن قند و الکل می‌سازند. سبزیی است خوردنی با ریشه بزرگ. گیاهی دوساله که در سال اول برگهای گسترده دارد و ریشه آن اندوخته قندی می‌سازد و در سال دوم ساقه گلدار آن تشکیل یافته اندوخته را بمصرف می‌رساند.

[ساکارز] در برگهای بزرگ چغندر در هنگام روز در برابر نور ساخته می‌شود و شب به ریشه رفته در آنجا ذخیره می‌شود و طبقات متوالی ریشه ضخیم می‌گردد. رنگ ریشه‌های چغندر ممکن است زرد یا سفید یا سرخ تیره باشد.نام گیاهی که بیخ و ریشه آن که در زیرزمین رشد می‌کند انواع گوناگون ریز و درشت و کم شیرینی و پرشیرینی دارد و نوع معروف آن چغندر قند است که در کارخانه‌ها بمصرف تهیه قند می‌رسد و تفاله یا ملاس این نوع چغندر را در تغذیه حیوانات مصرف می‌کنند یا بجای کود در پاره‌ای از کشاورزیها بکار می‌برند و گونه دیگرش چغندر معمولی است که از پخته آن روستائیان و بعضی اهالی شهرستانها تغذیه می‌کنند و خام آن را نیز بمصرف تغذیه حیوانات علفخوار می‌رسانند.

ادامه ی مطلب →

کاهو گیاهی یک ساله از خانواده گل مینا یا گل آفتابگردان کاسنیان است. کاهو بیشتر به صورت سبزی پرورش می‌یابد ولی در مواقعی به صورت ساقه یا بذر نیز یافت می‌شود. کاهو برای اولین‌بار توسط مصریان باستان کشت شد که آن را از یک علف هرز که دانه‌هایش برای تولید روغن استفاده می‌شد به دست آوردند. کاهو بعدها به روم و یونان نیز گسترش یافت که آنان نام لاکتوکا به آن دادند، که کلمه کاهو در انگلیسی از ریشه همین کلمه است. در سال ۵۰ قبل از میلاد، چندین‌گونه از آن توصیف شده بود، و کاهو در نوشته‌های قرون وسطی از جمله چندین گیاه نامه پدیدار گشته‌است. در طی قرون ۱۶ تا ۱۸ رشد چندین گونه از آن در اروپا مشاهده شده، و در اواسط قرن ۱۸م به این نتیجه رسیدند که می‌توانند آن را در باغات نیز پرورش دهند. در ابتدا اروپا و آمریکای شمالی بازار فروش کاهو بودند و در اواخر دهه ۱۹۰۰ مصرف آن به صورت جهانی گسترش یافت.

ادامه ی مطلب →

ذرت یا جواری یکی از غلات مهم است. منشأ آن قاره آمریکا بوده‌است و پس از گندم، بیشترین اراضی کشاورزی جهان به ذرت اختصاص دارد. ذرت سرشار از مواد مغذی مورد نیاز برای بدن بوده و نیز منبع خوبی از فیبر محسوب می‌شود و سرشار از کالری است.

ساقه‌های ذرت از لحاظ ظاهری شبیه ساقه‌های بامبو هستند و میانگره‌ها به طور معمول به ۱۷ اینچ می‌رسند. ذرت فرم رشد محدود دارد و برگ‌های پایینی، برگ‌های شمشیری وسیعی هستند که عموماً ۱۰۰–۵۰ سانتی‌متر طول و ۱۰–۵ سانتیمتر عرض دارند (۴–۲ فوت در ۴–۲ اینچ). ساقه‌ها ایستاده هستند، ۳–۲ متر (۱۰–۷ فوت) ارتفاع دارند و تعداد زیادی گره دارند که معمولاً دارای برگ‌های بزرگ هستند. زیر این برگ‌ها و درست نزدیک ساقه، بلال‌ها بوجود می‌آیند. آنها روزانه ۳ میلیمتر رشد می‌کنند.

ادامه ی مطلب →

ذرت گیاهی است ازخانواده Poaceae ، دگرگشن مخصوص نواحی گرم ومعتدل. مبدا آن آمریکای مرکزی وجنوبی است واحتمالاً توسط هجوم استعمارگران ویاتوسط زائران مکه وارد ایران شده است وسابقه کشت آن درقاره‌های اروپا ،آسیا، آفریقا واقیانوسیه چندان طولانی نیست. متوسط عملکرد این گیاه دردنیا بعد ازگندم وبرنج مقام سوم را درمیان غلات دارا بوده .

ذرت ازجمله گیاهانی است که مورد توجه خاص دامداران منطقه بوده است.خصوصاً پس از پیدایش ارقام هیبرید با عملکرد بالاوکیفیت مطلوب، بسیاری از مؤسسه های تحقیقاتی در سراسر دنیا روی این محصول با ارزش سرمایه گذاری وفعالیت های مؤثری انجام داده اند. که به موفقیّت های چشمگیری نیز دست یافته اند.

ادامه ی مطلب →

بادمجان قلمی از دیر زمان در ایران کشت می شود دارای میوه ای دراز و باریک است حدود 5/2 سانتیمتر عرض و 30 تا 35 سانتیمتر طول دارد . بادمجان از لحاظ تولید نشا متوسط می باشد.

بادمجان ، گیاهیست یک ساله با ساقه های قوی ، خشن و شاخه شاخه . این گیاه دارای برگ های پهن و کشیده و رنگ متمایل به خاکستری می باشد و برگها گاهی دارای خار هستند .گل بادمجان ، شبیه گل سیب زمینی ، ولی بزرگتر و رنگ آن بنفش کم رنگ می باشد .

بادمجان یک سبزی فصل گرم می باشد که طول دوره رشد آن 5 تا 6 ماه طول می کشد تا عملکرد و کیفیت بالایی را تولید کند. یک دوره سرد در طی فصل رشد سببب کاهش عملکرد و کند شدن رشد گیاه می شود. گیاهچه های کوچک به سرما بسیار حساس هستند.

دمای مناسب جهت رشد بادمجان 30-21 درجه سانتیگراد تا حداکثر 35 درجه سانتیگراد و حداقل 18 درجه سانتیگراد و دمای مناسب خاک برای جوانه زنی 32-24 درجه سانتیگراد می باشد.

ادامه ی مطلب →

بادنجان (یا بادمجان): این واژه معرب پاتنگان و پاتمگان پارسی می باشد و در پارسی با نام کهپَرک نیز خوانده می شود. بادنجان گیاهی است خوراکی از تیرهٔ سیب‌زمینیان. بنظر می‌رسد که این گیاه بومی هندوستان بوده است. این گیاه در تمام مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری رشد می کند.ارتفاع آن به ۴۰ تا ۱۵۰ سانتی متر نیز می رسد.این گیاه در پخت غذاهایی مانند کشک بادنجان ، خورش بادنجان ، دلمه، بادمجان شکم پر، بادمجان شکم پر ایتالیایی کاربرد دارد.

بادمجان دلمه ای  از نوع پاکوتاه است و عرض میوه آن زیاد و حدود دو برابر طول میوه است. رنگ بادمجان معمولا بنفش مایل به قرمز و یا بنفش متمایل به سیاه است

ادامه ی مطلب →

فلفل گیاهیست با بوته های یک ساله، محل اصلی و اولیه آن را سواحل آمریکا می دانند. ساقه های این گیاه تا ارتفاع ۷۰ سانتیمتر می رسد. برگ های آن به رنگ سبز تیره، کشیده و نوک تیز بوده و گل ها به رنگ سفید و بصورت تک تک و جدا ازیکدیگر درانتهای ساقه نمایان میگردد.

میوه این گیاه را که همان فلفل باشد بنا به انواع آن (خوراکی – زینتی) به رنگ های : سرخ ، سبز ، زرد و بنفش و به اشکال مختلف نازک کشیده ، ضخیم و گوشتی کشیده، ضخیم و گوشتی کوتاه ، کُروی شکل کوچک (مانند گیلاس) بیضوی شکل و کُروی بزرگ (مانند گوجه فرنگی) می توان مشاهده کرد.

طعم فلفل، در انواع آن مختلف و متفاوت است و از تند تا شیرین یافت می شود . مصرف فلفل ، بصورت خام و تازه با غذا و یا اضافه نمودن در سالاد مرسوم و معمول است . در ترشی ها نیز بصورت مخلوط و یا به تنهایی به عنوان ترشی فلفل مورد استفاده قرار می گیرد . فلفل را خشک کرده آن را بصورت پودر در میآورند و برای چاشنی غذا استفاده می کنند .

ادامه ی مطلب →