ریحان

ریحان، تخم شربتی (نام علمی: Ocimum basilicum) نام گیاهی یک‌ساله از تیرهٔ نعناعیان است که آن را در فارسی «شاهِسپَرَم» و «شاهسپرغم»و نازبو نیز گفته‌اند. برگ‌های معطرش را خام می‌خورند، و لعاب دانه‌های سیاهش برای نرم کردن دست به کار می‌رود. در دو نوع سبز و بنفش وجود دارد.این سبزی بیشتر به عنوان سبزی خوردن استفاده می شود.دانه آن برای معده درد نیز مفید فایده است .

دانه های چیا با بذر گیاه ریحان (تخم شربتی) تفاوت داشته و هر کدام خاصیت جداگانه ای دارند. در ایران تخم شربتی از قدیم در نوشیدنی های خنک برای بر طرف کردن عطش در فصل تابستان استفاده می شود. گاهی تخم شربتی به اشتباه بعنوان دانه های چیا خریداری شده و مورد استفاده قرار می گیرد، و یا خواص مربوط به دانه های چیا به تخم شربتی که در ایران فراوان است نسبت داده می شود که درست نیست.

ریحان  گیاه بوته ای یک ساله ای است که معمولاً طول آن بین 20 تا 45 سانتیمتر است و دارای عطر و بوی مطلوبی است. رنگ ساقه ی بوته ی ریحان سبز تند است و دارای برگ های منظم و بیضی شکل است . گل های ریحان به رنگ سفید یا صورتی در ماه های مرداد یا شهریور به شکل خوشه در انتهای ساقه ی ریحان ظاهر می شوند و پس از چندی از همین گل ها تخم ریحان حاصل می گردد. دو نوع ریحان وجود که یک نوع آن برگ های سبز و نازکی دارد و نوع دیگر برگ های بنفش رنگ دارد. گیاه ریحان بومی هند است. این گیاه هیچ گونه ترشح زیان آوری ندارد و تمام بخش های آن مثل برگ ، گل و حتی ساقه آن بسیار معطر و خوشبو است. از این رو در تمام دنیا به عنوان یک طعم دهنده و عطر دهنده به غذا مورد استفاده قرار می گیرد.

ریحان سرشار از کارتنوئیدهایی مانند بتا کاروتن است که می‌توانند در بدن تبدیل به ویتامین A شوند. بتا کاروتن نسبت به ویتامین A دارای خواص آنتی‌اکسیدانی بیشتری است چرا که نه تنها ازسلول‌ها در برابر آسیب رادیکالهای آزاد محافظت می‌کند بلکه از اکسیده شدن کلسترول خون توسط رادیکال‌های آزاد در رگ‌های خونی نیز پیشگیری می‌کند.

با اکسیده نشدن، کلسترول در دیواره رگ‌های خونی ایجاد نمی‌شود و به این ترتیب، از ایجاد تصلب شرائین یا گرفتگی رگ‌ها و حمله قلبی نیز پیشگیری می‌شود.

ریحان منبع خوبی از منیزیم نیز می‌باشد. این گیاه با ایجاد آرامش در عضلات و رگ‌های خونی موجب تقویت دستگاه قلبی عروقی می‌شود و جریان خون را در رگ‌ها بهبود بخشیده و خطر نامنظم بودن ریتم‌های قلبی و اسپاسم‌های قلبی‌ عروقی را کاهش می‌دهد.